Modellen & tekeningen

Modellenrecht
Het tekeningen- en modellenrecht behandelt de bescherming van tekeningen en modellen. Dit recht is minder bekend dan het auteurs- of octrooirecht. Als doeltreffend wapen tegen namaak en imitatie vormt het een doeltreffend wapen tegen namaak en imitatie.

Tekening of model
Een tekening of model is het nieuwe uiterlijk van een gebruiksvoorwerp. Dit uiterlijk wordt bepaald door bijvoorbeeld de kleur, de vorm of het materiaalgebruik van het voortbrengsel. Het tekeningenrecht beschermt het tweedimensionale patroon of de tekening van onder meer een kledingstof, behang of een tegel. Het modellenrecht beschermt driedimensionale voorwerpen.

Registreren
Door het registeren van uw model kunt u maatregelen treffen die inbreuk maken op uw model. U kunt een model beschermen als het nieuw is en een individueel karakter heeft.

Voordelen
Het tekeningen- en modellenrecht beschermt het uiterlijk van een product of een deel hiervan. Van inbreuk op dit recht is sprake wanneer het model van een derde in de ogen van het publiek niet te onderscheiden is van uw model.

Voorwaarden
Uw product komt in aanmerking voor bescherming, mits het nieuw is en een eigen karakter heeft. Als u de vormgeving van uw product als model heeft laten registreren, kunt u derden onder meer verbieden hetzelfde of een sterk gelijkend model te vervaardigen, aan te bieden of in de handel te brengen.

Registreer tijdig!
Het is verder verstandig om over te gaan tot registratie, voordat u het product wilt exploiteren of op de markt wilt brengen. In veel landen kunnen modelrechten alleen worden verkregen als het model nergens ter wereld aan het publiek ter beschikking is gesteld. Registreer en bescherm uw model voordat u ermee naar buiten treedt!

Benelux
Tekeningen en modellen worden in de Benelux beschermd door het Benelux Verdrag inzake de Intellectuele Eigendom (BVIE). Sinds 2003 kunt u modelbescherming krijgen voor het gehele grondgebied van de Europese Unie. Het Benelux-Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE) is het officiële bureau voor de registratie van merken, modellen en tekeningen in de Benelux.

Internationaal
Het deponeren van een internationaal model verloopt via de World Intellectual Property Organization (WIPO). U kunt bescherming aanvragen in alle aangesloten landen, maar u kunt ook kiezen voor een aantal van deze landen.

Niet alles wordt beschermd
Voorwerpen die nodig zijn om een technisch effect te krijgen, vallen niet onder het tekeningen- of modellenrecht. In deze gevallen gaat het al snel om een uitvinding. Hierop kan de uitvinder octrooi aanvragen. Denk hierbij aan de spiraalvorm van een kurkentrekker. Deze vorm kan niet worden beschermd: hij is namelijk nodig om de kurk uit de fles te trekken.

Uitgesloten
Bepaalde uiterlijke kenmerken van voortbrengselen zijn uitgesloten van bescherming door het tekeningen- en modellenrecht. Een paar voorbeelden:

De uiterlijke kenmerken van een creatie die uitsluitend door de technische functie worden bepaald. Zo kunnen de lijnen en motieven op het handvat van een scheerapparaat als tekening of model wél beschermd worden. Uitgesloten van deze bescherming zijn echter de vorm van de mesjes en de hoek waarin die zijn geplaatst; de mesjes vervullen een technische functie van het product, namelijk een precies scheerresultaat. Dit deel van het scheerapparaat zou wel het voorwerp van een octrooi kunnen uitmaken.
De uiterlijke kenmerken van delen van het product die niet zichtbaar zijn bij een normaal gebruik van het product, bijvoorbeeld het uiterlijk van schroeven of bouten in het binnenste van een product of mechanisme.
Een tekening of model dat in strijd is met de openbare orde of de goede zeden, bijvoorbeeld een afbeelding van het nazisymbool.